§1. Lokale heffingen

    In deze paragraaf treft u een beknopte uiteenzetting aan van het beleid en de opbrengsten uit gemeentelijke heffingen en leges. In de jaarlijkse Tarievennota zijn de meest actuele tarieven, uitgangspunten en ontwikkelingen opgenomen. Tevens zijn hierin opgenomen diverse uitvoeringsregelingen, beleidsregels e.d.

    a. Beleid lokale heffingen en kwijtschelding

    Belastingsamenwerking
    De BsGW is een zelfstandig samenwerkingsverband voor heffing en inning van gemeentelijke belastingen en waterschapsbelastingen en voor uitvoering van de wet WOZ voor gemeenten en waterschappen. De plaats van huisvesting is Roermond. De gemeente Kerkrade is 1 januari 2015 tot de BsGW toegetreden.

    Tarieven
    De tarieven voor 2017 zijn door de raad vastgesteld middels de Tarievennota 2017 (raad december 2016). Zoals daarin vermeld is voor 2017 uitgegaan van een stijging van 3% voor de opbrengst onroerende zaakbelastingen en diverse overige heffingen. Bij de afvalstoffenheffing en rioolheffing is wederom het principe van 100% kostendekkendheid gevolgd. De parkeertarieven en reclamebelasting zijn niet gewijzigd.

    In relatie tot de lokale lasten is de kostendekkendheid van met name rioolrecht en afvalstoffenheffing van belang. Bij beide heffingen is sprake van 100% kostendekkendheid. In onderstaande tabellen is een overzicht 2017 opgenomen.

    Kostendekkendheid RIOLERING

     2017

    Directe kosten*

    1.114

    Kapitaallasten

    2.127

    Doorbelastingen vanuit andere taken**

    1.754

    Storting in voorziening

    131

    Totaal kosten

    5.126

    Rioolheffing

    5.126

    Overige opbrengsten

    0

    Totaal opbrengsten

    5.126

    Saldo

    0

    * Dit betreft kosten van inspecties en onderhoud (€ 654.521), BsGW (€ 160.000), waterschapslasten
    (€ 77.838), kolkenzuigen Rd4 (€ 43.537), ongediertebestrijding (€ 47.022), recognities (€ 35.762) en overige kosten (€ 94.854).
    ** Dit betreft overhead (€ 745.150), straatreiniging (€ 380.000), kwijtschelding (€ 545.150) en (toerekening) compensabele btw (€ 83.400)

    Kostendekkendheid AFVAL

     2017

    Directe kosten*

    3.042

    Doorbelastingen vanuit andere taken**

    1.598

    Totaal kosten

    4.640

    Afvalstoffenheffing - vastrecht

    3.084

    Afvalstoffenheffing - variabele opbrengst

    1.456

    Overige opbrengsten

    26

    Onttrekking aan reserve

    74

    Totaal opbrengsten

    4.640

    Saldo

    0

    * Dit betreft kosten Rd4 (€ 2.772.059), kosten BsGW (€ 256.000) en overige kosten (€ 14.409)
    ** Dit betreft overhead (€ 355.500), straatreiniging (€ 99.800), kwijtschelding (€ 500.000) en (toerekening) compensabele btw (€ 642.800).

    Kwijtschelding
    Bij het kwijtscheldingsbeleid wordt de maximaal toegestane norm van 100% gehanteerd. Kwijtschelding was in 2017 m.n. mogelijk voor:
    -    afvalstoffenheffing: vast tarief (€ 140,00) en het bedrag van het aantal aanbiedingen in een kalenderjaar tot een maximum van € 69,95 (of € 88,30 bij gebruik van minicontainers);
    -    rioolheffing

    De kosten voor kwijtschelding, circa € 1.045.000, zijn ten laste van de budgetten ‘afval’ resp. ‘riool’ gebracht. Met betrekking tot belastingjaar 2017 zijn t/m eind 2017 bij de BsGW 3.650 verzoeken voor kwijtschelding binnengekomen. Hiervan was ultimo 2017 96,5% afgehandeld. Het aantal afgewezen verzoeken bedraagt 37,1%, het aantal toewijzingen (geheel of gedeeltelijk) bedraagt 62,9%. Naar verwachting zullen naar aanleiding van het in 2018 opleggen van de DIFTAR-aanslagen over 2017 nog nieuwe aanvragen om kwijtschelding volgen.

    Actuele ontwikkelingen
    Zoals vermeld in de Tarievennota 2017 zijn de DIFTAR-aanslagen over 2017 opgelegd samen met de combi-aanslag 2018. Het voordeel voor de burger is dat deze aanslagen nu worden gecombineerd in 1 biljet. Op deze wijze heeft de via automatische incasso betalende burger ook voor diftar de 10 betaaltermijnen die gelden voor de combi-aanslag. De burger die niet via automatische incasso betaalt heeft net als bij de combi-aanslag 2 betaaltermijnen. Voorheen was voor deze burger sprake van 2 halfjaarlijkse aanslagen met 1 termijn.

    Over de eventuele verruiming van het gemeentelijk belastinggebied en een gelijktijdige verlaging van de inkomstenbelasting met € 4 miljard, zoals geadviseerd door de Commissie Rinnooy Kan, zijn er geen nieuwe ontwikkelingen te melden. De VNG blijft c.q. gaat over de standpunten en uitgangspunten in gesprek met het (nieuwe) kabinet.

    b. Gerealiseerde opbrengsten uit heffingen (overzicht op hoofdlijnen)

    bedragen x € 1.000

    Beleidsveld

    Opbrengsten

    2017

    AD(1)

    Onroerendezaakbelastingen

    9.676

    AD(1)

    Hondenbelasting

    423

    AD(1)

    Toeristenbelasting (4)

    149

    AD(1)

    Precariorechten

    87

    AD(1)

    Reclamebelasting

    52

    2

    Parkeergelden/boetes

    335

    3

    Afvalstoffenheffing(3)

    4.541

    4

    Marktgelden

    113

    4

    Kermissen

    47

    5

    Leges omgevingsvergunning

    258

    5

    Div. leges uitvoering bijz.wetten

    64

    10

    Leges persoonsdoc.,burg.stand,rij/reisdoc.(2)

    522

    11

    Rioolheffing(3)

    5.112

    11

    Lijkbezorgingsrechten

    58

    Diverse

    Diverse

    32

    Totaal

    21.469

    1. AD= Algemene dekkingsmiddelen in beleidsveld 0, niet bestedingsgebonden en geen eisen m.b.t. kosten-dekkendheid. Voor wat betreft reclamebelasting komen de middelen ten goede aan de ondernemers in het betreffende gebied, dus per saldo geen opbrengst voor de gemeente.

    2. Onder aftrek van de af te dragen rijksleges.

    3. Verloopt budgettair neutraal via de egalisatiereserve/voorziening riolen resp. egalisatiereserve afvalverwerking

    4. Voorlopig cijfer, ten tijde van afsluiting boekhouding 2017 dienden de aanslagen nog te worden opgelegd.

    Hierna wordt een beschrijving gegeven van de betreffende belastingen en heffingen. Ten behoeve van de leesbaarheid is e.e.a. beknopt weergegeven. De exacte bewoordingen, belastbare feiten, tarieven, eventuele vrijstellingen, etc. zijn opgenomen in de betreffende verordeningen met bijbehorende tarieventabellen.

    Onroerende zaakbelastingen (OZB)
    De OZB bestaan uit een eigenarenbelasting voor zowel woningen als niet-woningen, en een gebruikersbelasting voor de niet-woningen. De heffingsgrondslag is de waarde van de onroerende zaak. Met ingang van 2008 wordt deze waarde jaarlijks vastgesteld op basis van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ).

    Afvalstoffenheffing
    Deze heffing dient ter dekking van de kosten van het verwijderen en verwerken van huishoudelijk afval. Het feitelijk gebruik maken van een perceel waarbij de gemeente de verplichting heeft tot het inzamelen van huishoudelijk afval vormt de basis voor deze heffing. De opbouw van de Afvalstoffenheffing is gebaseerd op een heffing gebaseerd op een vast bedrag per jaar vermeerderd met variabele kosten, zijnde de kosten voor de verwerking van de aangeboden hoeveelheid afval. De vaste kosten worden gevormd door alle andere kosten dan de kosten voor de verwerking van afval, zoals bijvoorbeeld logistiek, milieuparken en overhead. De hoogte van het variabele tarief wordt bepaald door de combinatie van het gekozen “aanbiedvolume” (240l of 140l container, per gekenmerkte afvalzak dan wel ondergrondse container) en het aantal keer dat hiermee afval aangeboden wordt. Er zijn verschillende maatstaven en tarieven. De tarieven worden mede bepaald op basis van gegevens van Rd4.

    Rioolheffing
    De rioolheffing heeft het karakter van een bestemmingsheffing, waarmee kosten kunnen worden gedekt die gepaard gaan met collectieve maatregelen die de gemeente noodzakelijk acht voor een doelmatig werkende riolering en overige maatregelen ten aanzien van de afvoer van hemelwater en grondwater. De opbrengst van de rioolheffing wordt benut voor het onderhouden en vervangen van het rioolstelsel. De rioolheffing wordt geheven van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater en/of hemelwater op een gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Voor woningen is dit een vast bedrag, bij niet-woningen is het te betalen bedrag afhankelijk van de hoeveelheid m3 water. De jaarlijkse evaluatie van het Gemeentelijk Rioleringsplan vormt de basis voor (wijzigingen van) het tarief.

    Leges algemeen
    De Legesverordening is ingericht conform het werkmodel van de VNG. Hierin zijn de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en verplichte implementatie van de Europese Dienstenrichtlijn verwerkt.

    Leges omgevingsvergunningen
    Voor het in behandeling nemen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning om te bouwen of een aanvraag tot beoordeling van een bouwplan uit het oogpunt van welstand worden leges geheven. De hoogte is afhankelijk van de bouwkosten. Ook de aanvragen voor omgevingsvergunningen om te slopen worden op deze post verantwoord.

    Diverse leges persoonsdocumenten, burgerlijke stand, rij-/reisdocumenten
    Hieronder vallen verschillende leges voor bijvoorbeeld een huwelijksvoltrekking, een paspoort, het verstrekken van een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) en een rijbewijs. Voor een aantal van deze verstrekkingen (m.n. paspoorten, rijbewijzen) zijn naast het gemeentelijk deel ook rijksleges van toepassing. Deze worden door de gemeente geïnd en doorbetaald aan het rijk.

    Parkeergelden/boetes
    Op diverse plaatsen in Kerkrade worden parkeergelden geheven. Er zijn verschillende locaties aangewezen. Elke locatie kent een ander tarief. De parkeergelden in de parkeergarages Orlandopassage en Wijngracht worden privaatrechtelijk geheven en maken geen onderdeel uit van de betreffende belastingverordening.
    Wanneer toezichthouders constateren dat zonder kaartje wordt geparkeerd of dat de parkeertijd is verstreken, wordt een naheffingsaanslag opgelegd.

    Hondenbelasting
    Onder de naam hondenbelasting wordt een directe belasting geheven op het houden van een of meerdere honden binnen de gemeente. Er gelden enkele uitzonderingen, bijvoorbeeld voor een blindengeleidehond.

    Marktgelden
    Deze rechten worden geheven voor het ter beschikking stellen van een standplaats voor de uitvoering van de markthandel. Er gelden verschillende tarieven, die afhankelijk zijn van het aantal m2 dat in beslag wordt genomen, de dag waarop de markt plaatsvindt en of het een vaste standplaats of een dagplaats betreft.

    Reclamebelasting
    De reclamebelasting is ingevoerd na overleg en in samenwerking met een vertegenwoordiging van de ondernemers in het centrum en vanaf 2014 in het gebied rondom het Carboonplein in Kerkrade West.  Via de invoering van de reclamebelasting is een modus gevonden om activiteiten in een afgebakend gebied te organiseren en te bekostigen, waarbij ook alle ondernemers een financiële bijdrage leveren. De reclamebelasting wordt in een specifiek afgebakend gebied (het centrum van Kerkrade en het gebied rondom het Carboonplein in Kerkrade West) ter zake van (semi-)permanente openbare aankondigingen geheven. Daarbij wordt zo veel mogelijk getracht de reclameobjecten in eenzelfde klasse in te delen. Daarnaast gelden er afwijkende tarieven per klasse voor beide afgebakende gebieden. In de verordening reclamebelasting zijn enkele vrijstellingen opgenomen, die betrekking hebben op onder andere openbare aankondigingen waarvoor op grond van een privaatrechtelijke overeenkomst een vergoeding aan de gemeente verschuldigd is dan wel de aankondiging een algemeen, cultureel, maatschappelijk, charitatief of ideëel belang dient. Tevens worden reclameobjecten ten behoeve van de uitvoering van medische en paramedische beroepen uitgezonderd voor de reclamebelasting.

    Precariorechten
    Onder deze naam wordt een directe belasting geheven voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond die specifiek in de verordening met bijbehorende tarieventabel genoemd is. Voorbeelden zijn opslagtanks, etalages, reclamevoorwerpen. Er gelden diverse tarieven. Om te voorkomen dat cumulatie van belastingheffing optreedt in het centrum van Kerkrade en het gebied rondom het Carboonplein in Kerkrade West, waar de reclamebelasting is ingevoerd, is in de verordening precariobelasting een vrijstellingsbepaling opgenomen. Als gevolg daarvan wordt de precariobelasting over reclamevoorwerpen uitsluitend nog geheven buiten het gebied van de reclamebelasting (tenzij in dat gebied m.b.t. dat voorwerp betaling van reclamebelasting niet van toepassing is).

    Kermissen
    Formeel valt deze opbrengst niet onder “gemeentelijke belastingen en heffingen”, omdat deze op privaatrechtelijke basis worden geheven. Voor een compleet beeld worden deze hier wel opgenomen. Door het verpachten van standplaatsen op de door gemeente georganiseerde kermissen worden opbrengsten gegenereerd, ter dekking van de kosten van het houden van kermissen. De door de exploitant verschuldigde vergoedingen bestaan uit de pachtsom (incl. stroombijdrage), een reclamebijdrage en het standgeld van de woonwagens.

    Lijkbezorgingrechten
    Deze rechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De tarieven zijn o.m. afhankelijk van de periode waarvoor het graf wordt gehuurd, of het een eerste uitgifte of verlenging betreft en de leeftijd (kind/volwassene) van de overledene.

    Toeristenbelasting

    Voor het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente in een accommodatie tegen vergoeding is toeristenbelasting verschuldigd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een zogenaamd nachtverblijfregister. Belastingplichtig is degene die gelegenheid biedt tot verblijf. De belastingplichtige is bevoegd deze belasting te verhalen op degene die overnacht.

    c. Lokale lastendruk

    Voor actuele informatie betreffende de lokale lastendruk, met name waar het gaat om de woonlasten voor de burger, wordt verwezen naar de Tarievennota 2018 alsmede naar de Basisset beleidsindicatoren  die onderdeel uitmaakt van "Verantwoording programma's en beleidsvelden".