Het risicobeheer betreft in het bijzonder de hierna volgende risico’s.

Renterisico op vlottende schuld (kasgeldlimiet)
Ter beperking van het renterisico op de netto vlottende schuld is het gemeenten niet toegestaan om onbeperkt in de financieringsbehoefte te voorzien door het aantrekken van kort geld. De toegestane netto vlottende schuld wordt bepaald door de “kasgeldlimiet”. Voor het jaar 2017 is de kasgeldlimiet voor de gemeente Kerkrade als volgt berekend:

Onderstaand overzicht toont de confrontatie per kwartaal tussen vlottende schuld en middelen enerzijds, en de kasgeldlimiet anderzijds.

                                          bedragen x € 1.000

In alle kwartalen van 2017 was er sprake van een onderschrijding van de kasgeldlimiet. Dit werd bereikt door het aantrekken van een tweetal vaste geldleningen respectievelijk in maart en november 2017. Structurele overschrijding van de kasgeldlimiet is niet toegestaan. Als in drie achtereenvolgende kwartalen de kasgeldlimiet wordt overschreden dient de toezichthouder daarvan op de hoogte gesteld te worden, zo enigszins mogelijk zelfs voorafgaand aan de derde overschrijding.

Renterisico op vaste schuld (renterisiconorm)
Het instrument dat de Wet Fido (‘Wet financiering decentrale overheden’) geeft om de renterisico’s van opgenomen langlopende geldleningen in beeld te brengen en te analyseren is de ‘renterisiconorm’.

De norm geeft een kader voor een zodanige opbouw van de leningportefeuille dat het renterisico door rente-aanpassing en herfinanciering van geldleningen wordt beperkt. Bij een evenwichtige opbouw van de portefeuille wordt het risico op de vaste schuld  gespreid  over jaren. Van een evenwichtige opbouw is voorts sprake als niet in enig jaar een onevenredig deel aan herfinanciering onderhevig is.

In navolgend overzicht wordt de relatie gelegd tussen renterisico en renterisiconorm.

                        bedragen x € 1.000

Het overzicht toont aan dat de gemeente in zeer ruime mate voldoet aan de norm. De actuele leningportefeuille bevat geen leningen waar rente-aanpassing op termijn aan de orde is. Dit betekent dat ook in structureel opzicht aan de norm wordt voldaan.

Kredietrisico’s
Het betreft kredietrisico’s op door de gemeente aan derden verstrekte gelden. Het volgende overzicht geeft inzicht in partijen en restantschuld per ultimo 2017.

Koers- en valutarisico’s
Van koersrisico’s is sprake als de financiële activa van de gemeente in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen. Meer in het bijzonder gaat het dan om de vaste financiële activa die enerzijds bestaan uit aan derden verstrekte leningen. Deze zijn reeds eerder behandeld bij het onderdeel kredietrisico’s. Anderzijds gaat het om aandelenbezit en deelnames. Deze worden nader behandeld in de
paragraaf verbonden partijen. De gemeente verricht slechts transacties in euro’s, waardoor van valutarisico’s geen sprake is.

Hierna worden enige aspecten van gemeentefinanciering nader uiteengezet.

Leningenportefeuille
Navolgend overzicht verschaft inzicht in de grootte en rentegevoeligheid van opgenomen leningen, alsmede mutaties als gevolg van nieuwe leningen, uiteraard voor zover aan de orde.

          bedragen x € 1.000   

Uitzettingen
Het gaat hierbij om uitzettingen korter dan een jaar. Ze hebben tot doel optimaal rendement uit een incidentele overliquiditeit te halen. Ten aanzien van overtollige middelen heeft de gemeente nauwelijks bewegingsvrijheid. Rijksregelgeving verplicht de gemeente tot schatkistbankieren bij het Rijk. Het rendement is hier beperkt. In 2017 hebben dergelijke transacties niet plaatsgevonden.

Schatkistbankieren en Wet Houdbare Overheidsfinanciën
Beide regelingen moeten gezien worden in het licht van de financiële positie van de Nederlandse overheid in relatie tot afspraken binnen de Europese Monetaire Unie (EMU).

Het Rijk introduceerde rond de jaarultimo 2013 verplicht schatkistbankieren voor gemeenten. Overtollige geldmiddelen moeten dan verplicht bij de schatkist worden geparkeerd. Gemeenten vonden dat niet juist. Aantasting van de gemeentelijke autonomie en de magere rentevergoeding door het Rijk waren punten van kritiek. Met twee aanvullende afspraken komt het Rijk de gemeenten enigszins tegemoet. Overtollige gelden mogen worden uitgeleend aan andere overheden en gemeenten hoeven niet te schatkistbankieren als ze maximaal 0,75% van hun begrotingstotaal aan overtollige middelen hebben. Voor Kerkrade is dit minder relevant, in totaliteit is namelijk sprake van financieringsbehoefte in plaats van een financieringsoverschot.

Doel van de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof) is het leveren van een wettelijk instrumentarium voor het bereiken en vasthouden van houdbare overheidsfinanciën in relatie tot afspraken binnen de EMU. De decentrale overheden gaven in het voortraject reeds aan dat hen een aantal zaken uit het wetsvoorstel zwaar op de maag lagen. De behandeling van het wetsvoorstel ging dan ook niet van een leien dakje. Het voorstel verkreeg vier amendementen en leverde een kamerbreed gedragen motie op. Onder meer  macronormeringen voor het EMU-saldopad zijn thans opgerekt. De VNG is tevreden met de aanpassingen.

Relatiebeheer
De gemeente onderhoudt rekeningen bij meerdere banken. In de eerste plaats valt te noemen de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), waar tevens een kredietfaciliteit van ruim € 5.672.000  beschikbaar is. Bij de ING-groep heeft de gemeente twee rekeningen. Met name met de BNG vindt regelmatig overleg plaats inzake optimalisering van bestaande producten, nieuwe producten, en het niveau van de dienstverlening.

Kasbeheer
Kasbeheer regelt het beheer van saldi en liquiditeiten en zoveel mogelijk de sturing van middelenstromen. Doel is het optimaliseren van het renterendement. Daarbij worden de volgende korte-termijn-producten gebruikt: rekening-courant-krediet, dag- en kasgelden. Additionele aandachtspunten zijn de beperking van het contante geldverkeer, elektronische betaalvormen.

Organisatie
Verantwoordelijkheden, bevoegdheden en overige in het treasurytraject aan de orde zijnde spelregels zijn in het treasurystatuut opgenomen. Daarnaast zijn de uitgangspunten en bepalingen van de vigerende “Financiële verordening gemeente Kerkrade" ex. art.212 GW richtinggevend.

Informatievoorziening
Ten behoeve van de treasuryfunctie wordt zowel van interne als externe informatiesystemen gebruik gemaakt. Bij de externe informatievoorziening is een prominente rol voor BNG-dataservices en BNG-online weggelegd. De efficiency en informatiewaarde van de systemen wordt regelmatig beoordeeld.